स्कॅलपिंग स्ट्रॅटेजी Scalping Strategy : संपूर्ण माहिती
स्कॅलपिंग म्हणजे काय?
स्कॅलपिंग ही एक अल्पकालीन ट्रेडिंग स्ट्रॅटेजी आहे ज्यामध्ये ट्रेडर्स बाजारात लहान लहान किंमत बदलांमधून नफा मिळवण्याचा प्रयत्न करतात. यात ट्रेडर्स एका ट्रेडमधून मोठा नफा मिळवण्याच्या प्रयत्नाऐवजी अनेक छोटे छोटे ट्रेड करून थोडा थोडा नफा कमावतात.स्कॅलपिंग स्ट्रॅटेजी Scalping Strategy
स्कॅलपिंगची वैशिष्ट्ये
1. लहान वेळेचा कालावधी: स्कॅलपिंगमध्ये ट्रेड काही सेकंदांपासून ते काही मिनिटांपर्यंत टिकतो.
2. वारंवार ट्रेडिंग:स्कॅलपर्स दिवसभरात अनेक छोटे छोटे ट्रेड करतात.
3. लहान नफा: एका ट्रेडमधून मिळणारा नफा कमी असतो, पण वारंवार ट्रेड केल्याने एकूण नफा चांगला मिळू शकतो.
4.हाय लिक्विडिटी: स्कॅलपर्स मुख्यतः जास्त लिक्विडिटी असलेल्या शेअर्स किंवा चलनांमध्ये ट्रेड करतात.
5. तांत्रिक विश्लेषणावर भर:स्कॅलपिंगसाठी तांत्रिक विश्लेषण (Technical Analysis) महत्त्वाचे असते.
स्कॅलपिंगसाठी आवश्यक साधने आणि तंत्रे
1. ब्रोकरेज आणि प्लॅटफॉर्मची निवड
1. स्कॅलपिंग करताना कमी ब्रोकरेज असलेला आणि वेगवान ऑर्डर एक्झिक्युशन असलेला ब्रोकिंग प्लॅटफॉर्म निवडणे आवश्यक आहे.
2. झिरो ब्रोकरेज किंवा कमी फी असलेल्या ब्रोकर्सकडे लक्ष द्यावे.
2. योग्य ट्रेडिंग इन्स्ट्रुमेंट निवडणे
– फॉरेक्स (Forex):चलनांच्या जोडींमध्ये स्कॅलपिंग खूप लोकप्रिय आहे.
– स्टॉक (Stocks):मोठ्या प्रमाणात ट्रेड होणारे (high volume) शेअर्स निवडावेत.
– क्रिप्टोकरन्सी (Cryptocurrency): अस्थिरता जास्त असल्यामुळे क्रिप्टोमध्ये स्कॅलपिंग लोकप्रिय आहे.
3. चार्ट्स आणि इंडिकेटर्सचा वापर
– Moving Averages (MA): 5EMA आणि 20EMA सारखे इंडिकेटर वापरून छोट्या हालचाली ओळखता येतात.
– Relative Strength Index (RSI): शेअर किंवा चलन overbought (अतिरिक्त विकत घेतलेले) किंवा oversold (अतिरिक्त विकलेले) आहे का, हे ओळखण्यासाठी वापरला जातो.
– Bollinger Bands: किंमतीतील अस्थिरता (volatility) ओळखण्यासाठी वापरले जाते.
– Volume Analysis: जास्त व्हॉल्यूम असलेल्या शेअर्समध्ये स्कॅलपिंग सोपे असते.
स्कॅलपिंगच्या प्रमुख प्रकारांबद्दल माहिती
1. मार्केट मेकिंग स्कॅलपिंग
– यात ट्रेडर एका किंमतीला विकत घेतो आणि किंचित जास्त किंमतीला विकतो, अशा प्रकारे थोड्या थोड्या नफ्याने काम करतो.
2. मोमेंटम स्कॅलपिंग
– बाजाराच्या गतीचा (momentum) वापर करून ट्रेड घेतला जातो. जसे की कोणत्याही शेअरच्या किंमतीत मोठी वाढ होत असेल तर त्यामध्ये स्कॅलपिंग करता येते.
3. ब्रेकआउट स्कॅलपिंग
– शेअर्स किंवा चलन एखाद्या विशिष्ट किमतीच्या टप्प्याच्या बाहेर गेल्यावर (breakout) ट्रेड घेतला जातो.
4. न्यूज स्कॅलपिंग
– महत्त्वाच्या बातम्या किंवा आर्थिक अहवालानंतर बाजारात मोठ्या हालचाली होतात, याचा फायदा घेण्यासाठी स्कॅलपिंग केली जाते.
स्कॅलपिंगसाठी महत्त्वाचे नियम आणि धोरणे
1. Stop Loss आणि Risk Management
– प्रत्येक ट्रेडमध्ये Stop Loss लावणे अनिवार्य आहे, कारण लहानसा तोटा मोठ्या नुकसानात बदलू शकतो.
– ट्रेडमध्ये 1% ते 2% कॅपिटलचाच धोका घ्यावा.
2. फक्त लिक्विडिटी जास्त असलेल्या बाजारात स्कॅलपिंग करावी
– मोठ्या ट्रेडिंग व्हॉल्यूम असलेल्या स्टॉक्स, फॉरेक्स पेअर्स किंवा क्रिप्टोमध्येच स्कॅलपिंग करावी.
3. स्वयंचलित (Algorithmic) स्कॅलपिंगचा विचार करावा
– काही प्रोफेशनल ट्रेडर्स स्कॅलपिंगसाठी अल्गोरिदम (algo trading) वापरतात.
4. तणाव आणि भावनांवर नियंत्रण ठेवावे
– वेगवान ट्रेडिंगमुळे स्कॅलपिंग करताना तणाव वाढतो, त्यामुळे भावनिक निर्णय टाळावेत.
स्कॅलपिंगचे फायदे आणि तोटे
स्कॅलपिंग स्ट्रॅटेजीचे 4 फायदे:
- वेगवान नफा मिळण्याची संधी – स्कॅल्पिंगमध्ये लहान-लहान ट्रेड्स घेतल्यामुळे दिवसात अनेकदा नफा कमावण्याची संधी मिळते.
- मार्केटच्या मोठ्या हलचालींचा धोका कमी– दीर्घकालीन गुंतवणुकीपेक्षा स्कॅल्पिंगमध्ये सौदे काही मिनिटांतच पूर्ण होतात, त्यामुळे बाजारातील मोठ्या घसरणीचा धोका कमी असतो.
- लिक्विडिटीचा फायदा – स्कॅल्पिंग मुख्यतः जास्त लिक्विडिटी असलेल्या स्टॉक्स किंवा इन्स्ट्रुमेंट्समध्ये केली जाते, त्यामुळे सहज खरेदी-विक्री करता येते.
- वारंवार ट्रेडिंगमुळे अनुभव आणि कौशल्य वाढते– अल्पावधीत मोठ्या प्रमाणात ट्रेडिंग केल्यामुळे मार्केटची समज विकसित होते आणि वेगवान निर्णय घेण्याची क्षमता वाढते.
जर तुम्ही स्कॅल्पिंग सुरू करणार असाल, तर स्ट्रिक्ट रिस्क मॅनेजमेंट आणि ब्रोकरेज शुल्क लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे.
तोटे:
❌ जास्त ब्रोकरेज आणि शुल्क लागू शकते
❌ वेळ आणि सतत लक्ष देणे गरजेचे
❌ चुकीच्या निर्णयांमुळे मोठ्या प्रमाणात तोटा होण्याची शक्यता
स्कॅलपिंग कोणासाठी योग्य आहे?
✅ दिवसातून अनेक तास ट्रेडिंगसाठी उपलब्ध असलेल्या लोकांसाठी
✅ वेगवान निर्णय घेऊ शकणाऱ्या आणि मानसिक शिस्त असलेल्या ट्रेडर्ससाठी
✅ तांत्रिक विश्लेषण समजणाऱ्या लोकांसाठी
निष्कर्ष
स्कॅलपिंग ही एक जोखीमयुक्त पण फायद्याची ट्रेडिंग स्ट्रॅटेजी आहे. यासाठी योग्य साधने, मजबूत तांत्रिक विश्लेषण आणि चांगली मानसिकता असणे आवश्यक आहे. जर तुम्ही कमी वेळेत छोटा पण सतत नफा मिळवू इच्छित असाल, तर स्कॅलपिंग ही तुमच्यासाठी चांगली निवड ठरू शकते.
शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक करताना तणाव आणि मानसिक स्थिरता खूप महत्त्वाची असते.
वाॅरन बफे रिच मॅन शेअर मार्केट ( Warren Buffet Rich Man Stock Market)
शेअर बाजार:सुरुवात कशी करावी? (Stock Market: How to start? )