व्हॅल्यू इन्व्हेस्टिंग आणि ग्रोथ इन्व्हेस्टिंग::Value Investing&Growth Investing
शेअर बाजारात गुंतवणूक करण्याचे दोन मुख्य दृष्टिकोन म्हणजे व्हॅल्यू इन्व्हेस्टिंगआणि ग्रोथ इन्व्हेस्टिंग या दोन्ही पद्धती वेगवेगळ्या तत्त्वांवर आधारित आहेत. आणि वेगवेगळ्या प्रकारच्या गुंतवणूकदारांना आकर्षित करतात. या लेखात आपण या दोन्ही इन्व्हेस्टिंग पद्धतींची सखोल तुलना करू.
१. व्हॅल्यू इन्व्हेस्टिंग म्हणजे काय?
व्हॅल्यू इन्व्हेस्टिंग ही अशी गुंतवणूक पद्धत आहे ज्यामध्ये गुंतवणूकदार “अंडरव्हॅल्यूड” म्हणजेच बाजारभावाच्या तुलनेत कमी किंमतीत मिळणारे शेअर्स खरेदी करतात. हे शेअर्स बाजारातील सध्याच्या परिस्थितीमुळे किंवा तात्पुरत्या समस्यांमुळे स्वस्त मिळतात, पण त्यांची मूलभूत ताकद चांगली असते.
१. व्हॅल्यू इन्व्हेस्टिंगच्या मुख्य वैशिष्ट्ये:
किंमत आणि मूल्य यातील तफावत: बाजारातील चुकीच्या किमतीमुळे काही शेअर्स त्यांच्या मूळ मूल्यापेक्षा कमी दरात उपलब्ध असतात.
दीर्घकालीन दृष्टीकोन: व्हॅल्यू इन्व्हेस्टर्स हे शेअर्स दीर्घ काळासाठी होल्ड करतात, जेणेकरून त्यांची खरी किंमत उघड होईल.
जोखीम मर्यादित असते: चुकीच्या किंमतीत विकल्या जाणाऱ्या मजबूत कंपन्यांचे शेअर्स घेतल्यामुळे मोठ्या नुकसानीचा धोका कमी होतो.
डिव्हिडंडचा फायदा: अनेक व्हॅल्यू स्टॉक्स नियमितपणे डिव्हिडंड देतात, त्यामुळे गुंतवणूकदारांना अतिरिक्त उत्पन्न मिळते.
२. व्हॅल्यू इन्व्हेस्टिंगसाठी वापरण्यात येणारी प्रमुख मेट्रिक्स:
P/E (Price to Earnings) Ratio: कमी P/E असलेले स्टॉक्स आकर्षक मानले जातात.
P/B (Price to Book) Ratio: कंपनीच्या निव्वळ संपत्तीच्या तुलनेत कमी P/B असलेले शेअर्स स्वस्त असतात.
Dividend Yield: कंपनी डिव्हिडंड देत आहे का, आणि तिच्या किंमतीच्या तुलनेत तो किती आहे?
Intrinsic Value Calculation: कंपन्याच्या मूळ मूल्याच्या तुलनेत सध्याचा बाजारभाव पाहणे.
३. व्हॅल्यू इन्व्हेस्टिंगचे फायदे:
स्थिर परतावा आणि तुलनेने कमी जोखीम.
बाजारातील घसरणीत चांगले परफॉर्म करणारे स्टॉक्स.
डिव्हिडंड उत्पन्नामुळे नियमित कमाई.
४. व्हॅल्यू इन्व्हेस्टिंगचे तोटे:
कमी लोकप्रियता आणि हळू वाढ. काही वेळा “व्हॅल्यू ट्रॅप” मध्ये अडकण्याचा धोका (जिथे स्टॉक स्वस्त दिसतो पण खरेदी करायला योग्य नसतो).
५. प्रसिद्ध व्हॅल्यू इन्व्हेस्टर्स:
वॉरेन बफे (Warren Buffett)
बेंजामिन ग्रॅहम (Benjamin Graham)
सेठ क्लार्मन (Seth Klarman)
२. ग्रोथ इन्व्हेस्टिंग म्हणजे काय?
ग्रोथ इन्व्हेस्टिंगमध्ये गुंतवणूकदार अशा कंपन्यांचे शेअर्स खरेदी करतात ज्या वेगाने वाढत आहेत आणि भविष्यात प्रचंड नफा देऊ शकतात. या कंपन्या सध्या महाग असल्या तरी भविष्यात त्यांची किंमत खूप वाढेल, अशी गुंतवणूकदारांची अपेक्षा असते.
१. ग्रोथ इन्व्हेस्टिंगच्या मुख्य वैशिष्ट्ये:
उच्च वाढीची क्षमता: अशा कंपन्या वार्षिक १५-२५% किंवा त्याहून जास्त वाढीचा दर गाठू शकतात.
डिव्हिडंड कमी किंवा नाही: कंपन्या आपला नफा पुन्हा व्यवसाय वाढविण्यासाठी वापरतात.
मोठ्या जोखमीबरोबर जास्त परतावा: जर कंपनी यशस्वी झाली तर गुंतवणूकदारांना अनेक पटींनी परतावा मिळू शकतो.
२.ग्रोथ इन्व्हेस्टिंगसाठी वापरण्यात येणारी प्रमुख मेट्रिक्स:
Revenue Growth Rate: महसुलात दरवर्षी किती टक्के वाढ होते?
EPS (Earnings Per Share) Growth: प्रति शेअर उत्पन्न किती वेगाने वाढते आहे?
PEG (Price/Earnings to Growth) Ratio: P/E आणि वाढीचा दर यांचा ताळमेळ तपासणारी महत्त्वाची मेट्रिक.
३. ग्रोथ इन्व्हेस्टिंगचे फायदे:
दीर्घकालीन मोठ्या परताव्याची संधी.
टेक्नॉलॉजी, हेल्थकेअर, आणि नवीन उद्योगांमध्ये गुंतवणुकीची संधी.
जोखीम पत्करणाऱ्या गुंतवणूकदारांसाठी आकर्षक.
४. ग्रोथ इन्व्हेस्टिंगचे तोटे:
उच्च किंमत असलेले स्टॉक्स, त्यामुळे जोखीम जास्त.
मंदीच्या काळात मोठ्या प्रमाणात घसरण.
डिव्हिडंड कमी किंवा मिळत नाही.
५. प्रसिद्ध ग्रोथ इन्व्हेस्टर्स:
पीटर लिंच (Peter Lynch)
फिलिप फिशर (Philip Fisher)
कॅथी वूड (Cathie Wood)
३. व्हॅल्यू इन्व्हेस्टिंग आणि ग्रोथ इन्व्हेस्टिंग यांची तुलना
| वैशिष्ट्य | व्हॅल्यू इन्व्हेस्टिंग | ग्रोथ इन्व्हेस्टिंग |
| लक्ष केंद्रित | लक्ष केंद्रित | जलद वाढणाऱ्या कंपन्या |
| जोखीम पातळी | तुलनेने कमी | जास्त |
| परताव्याचा प्रकार | स्थिर आणि हळूहळू वाढणारा | झपाट्याने वाढणारा पण अस्थिर |
| डिव्हिडंड | असतो | सहसा नसतो |
| बाजारातील वर्तणूक | मंदीच्या काळात टिकाव धरते | तेजीच्या काळात प्रचंड वाढते |
| शेअर किंमत | तुलनेने स्वस्त | तुलनेने महाग |
| सध्या प्रसिद्ध उद्योग | पारंपरिक उद्योग (बँकिंग, एफएमसीजी) | टेक्नॉलॉजी, AI, हेल्थकेअर |
४. कोणती पद्धत निवडावी?
व्हॅल्यू इन्व्हेस्टिंग योग्य असेल जर:
दीर्घकालीन स्थिरता महत्त्वाची असेल.
कमी जोखीम आणि डिव्हिडंड उत्पन्न हवे असेल.
मंदीच्या काळात टिकून राहायचे असेल.
ग्रोथ इन्व्हेस्टिंग योग्य असेल जर:
उच्च जोखीम घेऊन मोठा परतावा हवा असेल.
भविष्यातील ट्रेंड पकडण्याची इच्छा असेल.
तांत्रिक नवकल्पनांमध्ये रस असेल.
५. निष्कर्ष
व्हॅल्यू इन्व्हेस्टिंग आणि ग्रोथ इन्व्हेस्टिंग यांची तुलना व्हॅल्यू आणि ग्रोथ इन्व्हेस्टिंग दोन्ही पद्धतींमध्ये स्वतःचे फायदे आणि तोटे आहेत. अनुभवी गुंतवणूकदार सहसा दोन्ही पद्धतींचा समतोल साधतात आणि बाजारातील वेगवेगळ्या संधींचा फायदा घेतात. त्यामुळे आपल्या गुंतवणूक उद्दिष्टांनुसार योग्य पद्धत निवडणे महत्त्वाचे आहे.
जर तुम्हाला कमी जोखीम आणि दीर्घकालीन स्थिरता हवी असेल, तर व्हॅल्यू इन्व्हेस्टिंग सर्वोत्तम पर्याय आहे. पण जर तुम्हाला मोठ्या परताव्यासाठी थोडी जोखीम पत्करण्याची तयारी असेल, तर ग्रोथ इन्व्हेस्टिंग विचारात घेण्यासारखी आहे. तुमची गुंतवणूक धोरण कोणते? तुम्हाला कोणती पद्धत जास्त प्रभावी वाटते?
Stop-Loss आणि Target: प्रॉफिट वाढवण्यासाठी योग्य सेटिंग्स