शेअर मध्ये व्यापार करण्याच्या तीन सर्वात सामान्य पद्धती Three most common methods of trading in shares
फायदे न उचलणे आणि चुकीच्या शेअर निवडीचे परिणाम: योग्य शेअर बाजार गुंतवणूक धोरण
Introduction
शेअर बाजार हा नफा कमवण्यासाठी एक उत्तम पर्याय असला, तरी चुकीच्या पद्धतीने किंवा घाईने घेतलेले निर्णय गुंतवणूकदारासाठी नुकसानकारक ठरू शकतात. विशेषतः जेव्हा आपण फायदा देणारे शेअर्स विकून टाकतो आणि नुकसान देणारे शेअर्स धरून ठेवतो, तेव्हा मोठ्या संधी गमावल्या जातात. या लेखात आपण “फायदा न उचलणे”, “मार्जिन ट्रेडिंग”, आणि “गुंतवणुकीच्या पद्धती” याबद्दल सविस्तर माहिती घेणार आहोत.
फायदा न उचलणे म्हणजे काय?
-
काही गुंतवणूकदार चांगले शेअर्स घेऊनही त्यांच्या किमती वाढत असतानाही फायदा उचलत नाहीत.
-
एकदा चुकीच्या शेअरची निवड झाली की सर्व भांडवल त्या शेअरमध्ये अडकते.
-
त्यामुळे अन्य चांगल्या संधी गमावल्या जातात.
-
पोर्टफोलिओ डिव्हर्सिफाय करणे शक्य होत नाही कारण आर्थिक संसाधने मर्यादित असतात.
याचे दुष्परिणाम:
-
मोठ्या नफा संधी गमावल्या जातात
-
दीर्घकाळ भांडवल अडून राहते
-
मानसिक तणाव वाढतो
-
जोखीम वाढते
मार्जिन ट्रेडिंगचा धोका
मार्जिन ट्रेडिंग म्हणजे काय?
-
गुंतवणूकदार आपल्या मूळ भांडवलाच्या आधारे दलालाकडून उधार रक्कम घेऊन शेअर्स खरेदी करतो
-
हे खाते “मार्जिन अकाउंट” म्हणून ओळखले जाते
याचे फायदे:
-
मूळ भांडवलाच्या 3-10 पट अधिक शेअर्स खरेदी करता येतात
-
चांगल्या मार्केटमध्ये मोठा फायदा मिळवता येतो
पण धोकेही तितकेच मोठे:
-
व्याजदर खूप जास्त असतो
-
शेअरची किंमत कमी झाली तर मोठे नुकसान होते
-
अनेक वेळा मार्जिन कॉलमुळे गुंतवणूकदाराचे खाते बंद होते
-
क्रेडिट कार्ड लिंक केल्यास नुकसान फेडण्यासाठी अनेक वर्ष लागतात
मानसिकता: फायदा मिळाल्यावर विकणे आणि तोट्यातील शेअर्स ठेवणे
-
अनेक गुंतवणूकदार लवकर नफा मिळताच शेअर्स विकून टाकतात
-
तर तोट्यात असलेल्या शेअर्सकडे “पुन्हा वर येतील” या आशेने पाहतात
-
परिणामी:
-
चांगल्या कंपनीचे शेअर्स विकले जातात
-
वाईट कंपनीचे शेअर्स पोर्टफोलिओमध्ये अडकतात
-
शेवटी एकाही शेअरमधून खरा नफा होत नाही
-
1. डेली ट्रेडिंग (Day Trading)
- लघुकालीन गुंतवणूक: ट्रेडिंग एकाच दिवशी पूर्ण होते.
- तांत्रिक विश्लेषण: ट्रेडर्स चार्ट्स, ट्रेंड्स, आणि इंडिकेटर्सचा अभ्यास करून खरेदी-विक्रीचे निर्णय घेतात.
- जोखीम अधिक: मोठ्या नफ्याबरोबरच मोठ्या तोट्याचीही शक्यता असते.
- त्वरित नफा कमावण्याची संधी.
- बाजारातील अल्पकालीन चढ-उतारांवर फायदा घेता येतो.
- सतत बाजाराच्या हालचालींवर लक्ष ठेवावे लागते.
- उच्च जोखीम असल्याने मानसिक ताण अधिक होतो.
2. स्विंग ट्रेडिंग (Swing Trading)
- मध्यम कालावधीची गुंतवणूक: काही दिवसांपासून काही आठवड्यांपर्यंत ट्रेड्स होल्ड केले जातात.
- मूलभूत आणि तांत्रिक विश्लेषण: कंपनीच्या मूलभूत गोष्टींसोबतच चार्ट्सचा अभ्यास केला जातो.
- जोखीम आणि नफा संतुलित: डेली ट्रेडिंगच्या तुलनेत जोखीम कमी असते.
- वेळेची लवचिकता – सतत बाजार पाहण्याची गरज नाही.
- गुंतवणुकीच्या योग्य व्यवस्थापनामुळे जोखीम कमी करता येते.
- बाजाराचा अभ्यास आणि अंदाज बरोबर नसेल तर तोटा होऊ शकतो.
- लवकर निर्णय घेण्यासाठी काही वेळा दबाव येऊ शकतो.
3. लॉन्ग-टर्म इन्व्हेस्टिंग (Long-Term Investing)
- दीर्घकालीन गुंतवणूक: 5-10 वर्षे किंवा त्याहून अधिक काळासाठी शेअर्स होल्ड केले जातात.
- फंडामेंटल विश्लेषण: कंपनीच्या आर्थिक आरोग्याचा, व्यवस्थापनाचा, आणि भविष्यातील क्षमता यांचा सखोल अभ्यास केला जातो.
- कमी जोखीम: दीर्घकालीन दृष्टिकोनामुळे जोखीम नियंत्रित राहते.
- चक्रवाढ नफ्याचा लाभ मिळतो.
- स्टॉक मार्केटमधील अल्पकालीन अस्थिरतेचा प्रभाव कमी होतो.
- लाभांश आणि दीर्घकालीन भांडवल वृद्धीचा फायदा.
- गुंतवणुकीचा कालावधी खूप लांब असल्यामुळे नफा लगेच दिसत नाही.
- बाजाराच्या मोठ्या घसरणींचा दीर्घकालीन गुंतवणुकीवर परिणाम होऊ शकतो.
निष्कर्ष
भारतीय सिक्युरिटीज आणि एक्स्चेंज बोर्ड (SEBI)
शेअर बाजारातील गुंतवणुकीवर कर लागतो का ? Is there any tax on investment in stock market
