शेअर बाजारः जुगार की कारभार Stock market gambling or governance
शेअर बाजार: जुगार की कारभार?Stock Market – Gambling or Governance?
“आपल्या आळसाची शिक्षा ही फक्त आपली असफलता नाही, तर दुसऱ्याची सफलताही आहे.”
एका मोठ्या लेखकाने म्हटले आहे की जीवन म्हणजे सुद्धा एक जुगारच आहे. कधी, कुठे, कशामुळे या जीवनाचा अंत होईल हे माहीत नसतानाही प्रत्येक माणूस हे जीवन समृद्ध करण्यासाठी प्रयत्नशील असतो. हेच शेअर बाजारालाही लागू होते. वरकरणी पाहता शेअर बाजार हा जुगार वाटतो, पण जेव्हा याचा सखोल अभ्यास केला जातो, तेव्हा तो एक शिस्तबद्ध कारभार म्हणून समोर येतो.शेअर बाजारः जुगार की कारभार
शेअर बाजार: जुगार कधी ठरतो?
- अपुऱ्या माहितीवर आधारित गुंतवणूक
- केवळ टिप्सवर अवलंबून गुंतवणूक करणे हे नेहमीच धोकादायक असते.
- योग्य माहितीशिवाय घेतलेले निर्णय अनेकदा नुकसानात टाकतात.
- जलद नफा मिळवण्याची अपेक्षा
- मार्केटमधून एकाच दिवशी श्रीमंत होण्याचा विचार हा जुगाराच्या मानसिकतेतून उद्भवतो.
- अशा गुंतवणूकदारांचे बहुतेक वेळा नुकसानच होते.
- भावनिक निर्णय
- लालच, भीती, अफवा यावर आधारित खरेदी-विक्री करणे ही जुगाराची लक्षणे आहेत.
- ट्रेडिंगमध्ये मर्यादा न ठेवणे
- “Stop Loss” न ठेवता ट्रेड करणे आणि वारंवार नुकसान भरपाईचा प्रयत्न करणे हे जुगारासारखे वागणे आहे.
शेअर बाजार: कारभार कसा?
- मूलभूत व तांत्रिक विश्लेषण
- कंपन्यांचे आर्थिक आराखडे, कमाई, कर्ज, व व्यवस्थापनाचा अभ्यास करून गुंतवणूक केल्यास बाजारात टिकून राहता येते.
- दीर्घकालीन दृष्टीकोन
- वारन बफे यांचे उदाहरण हे दाखवते की, वेळेच्या कसोटीवर टिकणारी गुंतवणूकच खरी संपत्ती निर्माण करते.
- जोखिम व्यवस्थापन
- Stop Loss, Asset Diversification, SIP यासारख्या संकल्पना वापरून धोका कमी करता येतो.
- शिस्तबद्धता आणि योजना
- गुंतवणुकीसाठी उद्दिष्ट निश्चित करणे, स्वतःच्या मर्यादा ओळखणे, आणि भावनांवर नियंत्रण ठेवणे हे कारभाराचे लक्षण आहे.
शेअर बाजाराचे नियम – गुंतवणूकदारांसाठी मार्गदर्शक
- शेअर खरेदीपूर्वी खालील गोष्टी तपासा:
- कंपनीचे व्यवसाय क्षेत्र काय आहे?
- त्यांचा आर्थिक रिपोर्ट (Profit-Loss, Debt, ROE, PE Ratio)
- भविष्यातील वाढीची शक्यता
- कंपनीचे व्यवस्थापन कितपत विश्वासार्ह आहे?
- इंट्रा डे ट्रेडिंग करताना:
- Stop Loss नक्की सेट करा
- एका ट्रेडमध्ये नुकसान झाल्यास त्याच दिवशी पुन्हा ट्रेडिंग टाळा
- बाजारातील अफवांवर कृती करू नका
माध्यमे आणि भ्रम:
- माध्यमांमधील ग्लॅमर:
- टी.व्ही, सोशल मीडिया, यूट्यूब यावर दाखवले जाणारे यशाचे उदाहरण हे पूर्ण चित्र दर्शवत नाही.
- या यशामागील वर्षानुवर्षांचा अभ्यास, संयम, आणि धोका समजून घेतला पाहिजे.
- तथाकथित एक्सपर्ट्सवर विश्वास नका ठेवू:
- जर एखादा विश्लेषक मार्केट अगदी अचूक सांगतो असेल, तर तो स्वतः कोट्यवधी कमावला असता!
निष्कर्ष:
शेअर बाजार हा जुगार नाही, पण जुगारासारखा वागलात तर निश्चितच जुगार ठरतो. शेअर बाजार म्हणजे:
- शिस्त
- अभ्यास
- संयम
- दीर्घकालीन दृष्टीकोन
- जोखीम व्यवस्थापन
यांचा योग्य वापर केला तर शेअर बाजार एक कारभार ठरतो. अन्यथा त्याचं स्वरूप जुगारासारखं होऊ शकतं. त्यामुळे निर्णय आपला आहे – आपल्याला बाजारात एक ‘Smart Investor’ व्हायचंय की ‘Emotional Gambler’?
शेअर मार्केट मराठी चॅनेल विश्लेषण
एका मोठ्या लेखकाने म्हटले आहे की हे जीवन म्हणजे सुद्धा एक जुगारच आहे. कधी, कुठे आणि कशामुळे या जीवनाचा अंत होईल ते काही कळत नाही तरीही प्रत्येक माणसाला आपले जीवन चांगले करायचे असते. आपल्या जीवनात त्याला विविध प्रकारचे रंग भरायचे असतात हाच माणसाच्या जीवनाचा एक महत्त्वाचा पैन उरतो. शेअर बाजाराबद्दलही असेच म्हणता येऊ शकते की, तसे दिसायला तर ते एखाचा जुगारासारखे दिसते. पण एकदा का जर त्याला चांगल्या प्रकारे समजून घेतले तर तोही आपल्या जीवनाचा अविभाज्य भाग होऊ शकतो.
शेअर बाजारामध्ये पैसे कमावणे कोणाला आवडणार नाही? शिवाय पैसे कमावण्यात काहीही वाईट असत नाही. पण याच पैसे कमावण्याच्या नादापायी तुम्ही आपले सर्वस्व जेव्हा डावावर लावता तेव्हा त्याचाच जुगार होतो.
एका विशिष्ट वयानंतर प्रत्येक जण शेअर बाजाराकडे वळतो कारण त्याला आपले पैसे गुंतवायचे असतात, पण शेअर बाजाराची योग्य प्रकारे माहिती नसल्यामुळे ते तिथे गुंतवणूक करण्याऐवजी पैसे कमावण्याच्या मागे लागून जुगार खेळायला लागतात ब्रोकरच्या वतीने विविध प्रकारची स्वप्रे त्याला दाखविली जातात. तसेच ज्यांनी शेअर मार्केटमधून कोट्यावधी रुपयांची कमाई केली त्यांची त्यांना उदाहरणे दिली जातात. शेअर बाजार अनिश्चिततेचा बाजार आहे. इथे काहीही निश्चित असत नाही. त्यामुळे जराही विचार न करता केलेली गुंतवणूक घातकही ठरू शकते.
जगातील सर्वात सफल गुतवणूकदार वॉरन बफे यांच्यानुसार भी कम बाजारातून पैसे मिळविण्याचा प्रयत्न करीत नाही. दुसऱ्या दिवशी बाजार पर होईन आणि पुढची पाच वर्षे तो उघडणार नाही. या समजासह मी शेअर खरेदी करतो
शेअर बाजारात कोणतीही व्यक्ती दररोज ट्रेडिंग करून पैसे मिळत नाही याचे सर्वात मोठे कारण बाजार भाव अनिश्चित असणे हेच होय. तुम्ही कधीही कोणा एक्सपर्टवर विश्वास ठेवू नका कारण त्याला जर बाजार इतक्या चांगल्या प्रकारे माहीत असता तर त्याने स्वतः त्यातून पैसे कमाने नसते का? तुम्हाला सत्ता देण्याची त्या काय गरज पडली असती?
मेजर बाजाराचे काही नियम आहेत ज्याचे पालन तिथे काम करणारा प्रत्येक करीत असतो. दैनिक ट्रेडिंग (इंट्रा डे) करताना आपला टॉप-लॉस त्यामध्ये तुम्ही आपली जोखीम आधीच नक्की करता) नक्की करा आणि त्यावर कायम रहा. त्यामुळे तुम्ही कानापासून बाबू शकता. आपल्या नुकसानीची भरपाई करण्यासाठी शेअर बाजारात ट्रेडिंग करू नका. त्यामुळे तुम्ही याचेच नुकसान करता
एका ट्रेड (सौदा) मध्ये नुकसान झाल्यावर त्या दिवशी पुन्हा कधीही ट्रेड कम नका हाच नियम कायद्यालाही लागू होतो. एकदा चांगला फायदा झाल्यावर तुम्ही गे च्या बाहेर पड़ा कारण बाजार तुम्हाला जे काही पैसे देत असतो परतही येऊ शकत
तुम्हाला फायदा झाला आहे, याचा सरळ अर्थ असा की तुमच्या सारख्याच कोणा तरी व्यक्तीचे नुकसानही झाले आहे. शेअर बाजार अशा प्रकारे काम करीत असतो त्यामुळे जास्त उत्साह दाखविण्याची काही आवश्यकता असत नाही.)
शेअर बाजारात दररोज पैसे फक्त मधले दलाल लोक (ब्रोकर) कमवित असतात. आणि तुम्हाला गुंतवणुकीचा सल्ला देणारे एक्सपर्ट कमवत असतात. सामान्य माणूस फक्त तेजाथ पैसे कमवू शकतो, जेवा त्याने एखाद्या चांगल्या कंपनीचे शेअर दीर्घ कालावधीसाठी खरेदी केलेले असतात. तुम्ही कोणत्याही कंपनीत गुंतवणूक करायच्या आधी तुम्हाला काही गोष्टीची माहिती असणे आवश्यक असते. जसे शेअर बाजाराचे नियम, कंपनी काय काम करते? तिचा बाजार किती मोठा आहे? ती कंपनी कोणत्या गतीने वाढत आहे? कंपनी चालविणारे लोक कसे आहेत? ती कंपनी आपल्याकडे असलेल्या संसाधनांचा उपयोग योग्य दिशेने करीत आहे का?
कंपनीचे बाजार मूल्य तिच्या वास्तविक मूल्यापेक्षा जास्त तर नाही ना? – कंपनीवर सध्या किती कर्ज आहे आणि भविष्यात ती ते चुकवू शकेल का?
