गुंतवणूक म्हणजे काय ?What is investment?
सफल गुंतवणूकदार होण्यासाठी शेवटी गुंतवणूक म्हणजे काय ? हे आपण आधी समजून घ्यायला हवे. कारण बहुतेक लोक गुंतवणूक या शब्दामुळे कन्फ्युज होताना दिसतात .गुंतवणूक ला इंग्रजी मध्ये इन्व्हेस्ट म्हणतात आणि अर्थतज्ञ त्याला विनियोग असेही म्हणतात .एखादी व्यक्ती किंवा संस्था आपले धन वापरून धन मिळवत असेल किंवा रुपये कामासाठी लावणे किंवा रुपये वापरून रुपये मिळवणे यालाच गुंतवणूक म्हणतात .
गुंतवणूकीचे प्रकार
गुंतवणूक चे अनेक प्रकार आहेत .त्याचे आधार वेग वेगळे असू शकतात .
1)अल्पकालिक
एक वर्ष किंवा त्यापेक्षा कमी कालावधीसाठी केलेल्या गुंतवणुकीला अल्पकालीन गुंतवणूक म्हणतात. अशा प्रकारच्या गुंतवणुकीतूनही कमाई केली जाऊ शकते .थेंबा थेंबा तळे साचे हे तुम्हाला माहित आहे. त्याचप्रमाणे लहान सहान कमाईमुळे आपली गुंतवणूक वाढू शकते.
2)मध्यमकालिक
एका वर्षापेक्षा जास्त आणि पाच वर्षापेक्षा कमी कालावधीसाठी करण्यात आलेल्या गुंतवणुकीला मध्यमकालीन गुंतवणूक म्हणतात मध्यमकालीत गुंतवणूक म्हणतात . मध्यमकालिक गुंतवणूक करण्याचे खूप पर्याय आहेत.
3)दीर्घकालिन
पाच वर्षापेक्षा जास्त कालावधीसाठी करण्यात आलेल्या गुंतवणुकीला दीर्धकालिक गुंतवणूक म्हणतात. गुंतवणूक केल्यानंतर त्यासाठी जितका अधिक वेळ घ्याल तितके तुम्हाला जास्त रिटर्न मिळत असतात .तसेच अशा प्रकारच्या गुंतवणुकीचे पर्यायी जास्त आहेत.
4)सुरक्षितता
ज्या गुंतवणुकीमध्ये आपण गुंतवलेल्या भांडवलासह योग्य रिटर्न मिळण्याची पुरेपूर खात्री असते ,त्या प्रकारच्या गुंतवणुकीला सुरक्षित गुंतवणूक म्हणतात .अशा प्रकारच्या गुंतवणूक मध्ये रिटर्न्स कमी असतात ,पण ती खऱ्या अर्थाने टेन्शन फ्री गुंतवणूक असते .
5)असुरक्षित गुंतवणूक
गुंतवणूक केलेली रक्कम आणि मिळणारे रिटर्न याबद्दल ज्या गुंतवणूक मध्ये परत मिळण्याची खात्री असत नाही, त्या प्रकारच्या गुंतवणुकीला असुरक्षित गुंतवणूक म्हणतात .इंग्रजीमध्ये एक मन आहे , मोअर रिस्क मोअर रिटर्नस ,म्हणजे ज्या गुंतवणूकमध्ये जास्त जोखीम असते त्यामध्ये रिटर्नसही जास्त असतात .
गुंतवणूक म्हणजे काय?
गुंतवणूक म्हणजे एक अशी प्रक्रिया आहे ज्यामध्ये व्यक्ती किंवा संस्था त्यांचे आर्थिक संसाधने नफा मिळवण्यासाठी विविध साधनांमध्ये गुंतवतात. यामध्ये पैसा, वेळ, प्रयत्न, किंवा इतर संसाधनांचा समावेश होतो. गुंतवणुकीचा मुख्य उद्देश भविष्यात आर्थिक सुरक्षा, उत्पन्न वाढ, आणि संपत्ती निर्माण करणे हा असतो.
गुंतवणुकीचे प्रकार
गुंतवणुकीचे विविध प्रकार आहेत, जे उद्दिष्टांनुसार निवडले जातात:
1. संपत्तीची गुंतवणूक: शेअर्स, म्युच्युअल फंड्स, रोखे, आणि इक्विटी मार्केट यामध्ये गुंतवणूक. जोखीम अधिक असते पण नफ्याच्या संधीही जास्त असतात.
2. स्थावर मालमत्ता:जमीन, घर, किंवा व्यावसायिक मालमत्ता खरेदी.दीर्घकालीन आणि सुरक्षित गुंतवणूक मानली जाते.
3. सोनं आणि मौल्यवान धातू:पारंपरिक गुंतवणूक पद्धत ज्यामध्ये लोक सोनं, चांदी, किंवा इतर मौल्यवान धातू खरेदी करतात.
4. बँक ठेव आणि बचत योजना: फिक्स्ड डिपॉझिट (FD), रिकरिंग डिपॉझिट (RD), आणि पीपीएफ (PPF). सुरक्षित व स्थिर परतावा मिळतो.
5. व्यवसाय गुंतवणूक:नव्याने व्यवसाय सुरु करणे किंवा अस्तित्वात असलेल्या व्यवसायात भांडवल गुंतवणे.
6. शिक्षण व कौशल्य विकास:स्वतःच्या शिक्षण आणि कौशल्यात गुंतवणूक करून भविष्याला आकार देणे.
गुंतवणुकीचे महत्त्व
1. आर्थिक स्थैर्य:
भविष्यातील गरजा पूर्ण करण्यासाठी आर्थिक पाठबळ निर्माण होते.
2. महागाईशी लढा:
गुंतवणूक केल्याने पैसा वाढतो आणि महागाईचा परिणाम कमी होतो.
3. आर्थिक सुरक्षा:
निवृत्तीनंतर किंवा आकस्मिक खर्चासाठी निधी तयार होतो.
4. वाढती संपत्ती:
योग्य गुंतवणूक धोरण वापरल्यास संपत्तीमध्ये वाढ होते.
गुंतवणुकीचे फायदे आणि तोटे फायदे:
1. पैसे कमावण्याच्या संधी वाढतात.
2. आर्थिक स्वावलंबन निर्माण होते.
3. दीर्घकालीन योजना आखता येतात.
तोटे:
1.जोखीम असते, विशेषतः शेअर बाजारात.
2. चुकीच्या गुंतवणुकीमुळे आर्थिक नुकसान होऊ शकते.
3. दीर्घ मुदतीसाठी पैसे अडकवावे लागतात.
गुंतवणुकीसाठी महत्त्वाचे घटक
1. जोखीम सहनशीलता: गुंतवणुकीपूर्वी आपल्या जोखीम सहन करण्याच्या क्षमतेचे मूल्यमापन करणे आवश्यक आहे.
2. कालावधी:अल्पकालीन किंवा दीर्घकालीन उद्दिष्टांनुसार गुंतवणूक निवडावी.
3. विविधता:वेगवेगळ्या साधनांमध्ये गुंतवणूक करून जोखीम कमी करावी.
4. तज्ञ सल्ला:गुंतवणुकीच्या निर्णयासाठी आर्थिक सल्लागारांचा सल्ला घेणे फायदेशीर ठरते.
निष्कर्ष
गुंतवणूक म्हणजे भविष्यासाठी आजचा प्रयत्न आहे. ती चांगल्या नियोजनाने आणि योग्य माहिती घेऊन केली तर आर्थिक यशस्वीतेचे दार उघडते. त्यामुळे कोणतीही गुंतवणूक करताना आपल्या गरजा, उद्दिष्टे, आणि जोखीम लक्षात घेऊन विचारपूर्वक पाऊल उचलावे.
स्टॉक मार्केटमध्ये स्टॉक कसे खरेदी करायचे?How to buy stocks in stock market?