कँडलस्टिक पॅटर्न्स Candlestick Pattern संपूर्ण मार्गदर्शक
कँडलस्टिक पॅटर्न्स Candlestick Pattern कँडलस्टिक चार्टिंग ही एक शक्तिशाली तांत्रिक विश्लेषण पद्धत आहे, जी व्यापाऱ्यांना (traders) आणि गुंतवणूकदारांना (investors) बाजारातील हालचालींचा अंदाज लावण्यास मदत करते. ही पद्धत जपानी तांत्रिक विश्लेषकांनी विकसित केली आणि ती अनेक दशकांपासून वापरली जाते. या लेखात आपण कँडलस्टिक पॅटर्न्सच्या संपूर्ण माहितीचा आढावा घेणार आहोत.
1. कँडलस्टिक म्हणजे काय?
कँडलस्टिक हा एक प्रकारचा चार्टिंग तंत्र आहे, जो बाजारातील एका निश्चित कालावधीतील किंमतीच्या चढ-उतारांचे प्रतिनिधित्व करतो. प्रत्येक कँडलमध्ये चार प्रमुख घटक असतात:
1. ओपन (Open): त्या कालावधीत स्टॉकची किंवा मालमत्तेची सुरुवातीची किंमत.
2. हाय (High):त्या कालावधीत झालेली सर्वाधिक किंमत.
3.लो (Low): त्या कालावधीत झालेली सर्वात कमी किंमत.
4. क्लोज (Close):त्या कालावधीत शेवटची झालेली किंमत.
कँडलची रचना
बॉडी (Body): कँडलची मुख्य भाग, जो ओपन आणि क्लोज किंमतींमध्ये असतो.
विक (Wick) किंवा शॅडो (Shadow): हाय आणि लो किंमती दर्शवणारे दोन पातळ टोकदार भाग.
रंग:
हिरवी (बुलिश) कँडल:जर क्लोज किंमत ओपनपेक्षा जास्त असेल.
लाल (बेअरिश) कँडल:जर क्लोज किंमत ओपनपेक्षा कमी असेल.
2. कँडलस्टिक पॅटर्न्सचे प्रकार
कँडलस्टिक पॅटर्न्सचे दोन प्रमुख प्रकार आहेत:
1. सिंगल कँडल पॅटर्न्स (Single Candlestick Patterns)
2. मल्टी-कँडल पॅटर्न्स (Multiple Candlestick Patterns)
3. सिंगल कँडलस्टिक पॅटर्न्स
(A) बुलिश सिंगल कँडल पॅटर्न्स (चढ बाजारासाठी)
1. मारुबोजू (Marubozu)
– संपूर्ण बॉडी असते, विक नसतो.
– बुलिश मारुबोजू:किंमत दिवसभर वाढत राहते.
– बेअरिश मारुबोजू: किंमत दिवसभर घटत राहते.
2. हॅमर (Hammer)
– लांब खालचा विक आणि लहान बॉडी.
– बुलिश ट्रेंडची सुरुवात दर्शवतो.
– शेवटी विक्री थांबते आणि खरेदीदार हावी होतात.
3. इन्व्हर्टेड हॅमर (Inverted Hammer)
– लांब वरचा विक आणि लहान बॉडी.
– घसरणाऱ्या बाजाराच्या शेवटी दिसतो आणि ट्रेंड बदल होण्याची शक्यता वाढते.
(B) बेअरिश सिंगल कँडल पॅटर्न्स (घसरणाऱ्या बाजारासाठी)
1. शूटिंग स्टार (Shooting Star)
– वर लांब विक आणि लहान बॉडी.
– तेजीच्या शेवटी दिसतो आणि घसरण सुरू होण्याचे संकेत देतो.
2. हँगिंग मॅन (Hanging Man)
– हॅमरसारखा दिसतो पण तेजीच्या शेवटी दिसतो.
– बाजारातील खरेदीचा शेवट दर्शवतो.
4. मल्टी-कँडलस्टिक पॅटर्न्स
(A) बुलिश मल्टी-कँडल पॅटर्न्स
1. बुलिश एन्गल्फिंग (Bullish Engulfing)
– पहिली कँडल लहान आणि लाल असते, तर दुसरी मोठी आणि हिरवी असते.
– तेजीचा मजबूत संकेत.
2. पिअर्सिंग पॅटर्न (Piercing Pattern)
– पहिली कँडल मोठी आणि लाल असते, दुसरी 50% पेक्षा जास्त हिरवी होते.
– घसरणीचा शेवट आणि वाढ सुरू होण्याची शक्यता.
3. थ्री व्हाईट सोल्जर्स (Three White Soldiers)
– सलग तीन मोठ्या हिरव्या कँडल्स.
– मजबूत तेजीचा संकेत.
(B) बेअरिश मल्टी-कँडल पॅटर्न्स
1. बेअरिश एन्गल्फिंग (Bearish Engulfing)
– पहिली हिरवी आणि दुसरी मोठी लाल कँडल असते.
– घसरणीचा मजबूत संकेत.
2. डार्क क्लाउड कव्हर (Dark Cloud Cover)
– पहिली हिरवी आणि दुसरी लाल, 50% पेक्षा जास्त घसरणारी.
– मंदीचा स्पष्ट संकेत.
3. थ्री ब्लॅक क्रोज (Three Black Crows)
– सलग तीन मोठ्या लाल कँडल्स.
– बाजार घसरणार असल्याचे स्पष्ट संकेत.
5. कँडलस्टिक पॅटर्न्स कसे वापरावेत?
(A) ट्रेंड रिव्हर्सल पॅटर्न्स
हे पॅटर्न्स ट्रेंड बदलण्याचे संकेत देतात.
– बुलिश रिव्हर्सल: हॅमर, बुलिश एन्गल्फिंग, थ्री व्हाईट सोल्जर्स.
– बेअरिश रिव्हर्सल: शूटिंग स्टार, बेअरिश एन्गल्फिंग, थ्री ब्लॅक क्रोज.
(B) ट्रेंड कन्टिन्युएशन पॅटर्न्स
हे पॅटर्न्स विद्यमान ट्रेंड चालू राहण्याचे संकेत देतात.
– बुलिश कन्टिन्युएशन: मारुबोजू, पिअर्सिंग पॅटर्न.
– बेअरिश कन्टिन्युएशन: डार्क क्लाउड कव्हर, बेअरिश एन्गल्फिंग.
6. कँडलस्टिक पॅटर्न्स कसे वापरावेत?
(A) ट्रेडिंग स्ट्रॅटेजीमध्ये समावेश
1. समर्थन (Support) आणि प्रतिकार (Resistance) स्तरांसोबत वापर
– हॅमर किंवा बुलिश एन्गल्फिंग सपोर्ट जवळ दिसल्यास खरेदी.
– शूटिंग स्टार किंवा बेअरिश एन्गल्फिंग रेसिस्टन्स जवळ दिसल्यास विक्री.
2. इतर तांत्रिक निर्देशकांसह (Indicators) वापर
– RSI (Relative Strength Index)
– Moving Averages
– MACD (Moving Average Convergence Divergence)
3. वॉल्यूमसह (Volume Confirmation) वापर
– उच्च वॉल्यूमसह आलेले पॅटर्न्स जास्त विश्वसनीय असतात.
7. निष्कर्ष
कँडलस्टिक पॅटर्न्स हे ट्रेडिंग आणि गुंतवणुकीसाठी एक महत्त्वाचे साधन आहे. हे पॅटर्न्स योग्य प्रकारे समजून घेतल्यास, ट्रेडर्सना अधिक चांगले निर्णय घेता येतात आणि संभाव्य जोखमी कमी करता येतात. मात्र, कोणत्याही पद्धतीचा एकटा वापर न करता इतर तांत्रिक आणि मूलभूत विश्लेषणासोबत त्याचा समतोल साधावा.कँडलस्टिक पॅटर्न्स Candlestick Pattern
म्हणूनच, योग्य अभ्यास आणि सराव करूनच कँडलस्टिक पॅटर्न्सचा प्रभावीपणे उपयोग करावा.
सपोर्ट आणि रेसिस्टन्स लेव्हल्स
शेअर मार्केटमध्ये गुंतवणूक करताना तणाव आणि मानसिक स्थिरता खूप महत्त्वाची असते.