शेअर बाजारः जुगार की कारभार Stock market gambling or governance
आपल्या आळसाची शिक्षा ही फक्त आपली असफलता नाही, तर दुसऱ्याची सफलताही आहे.
एका मोठ्या लेखकाने म्हटले आहे की हे जीवन म्हणजे सुद्धा एक जुगारच आहे. कधी, कुठे आणि कशामुळे या जीवनाचा अंत होईल ते काही कळत नाही तरीही प्रत्येक माणसाला आपले जीवन चांगले करायचे असते. आपल्या जीवनात त्याला विविध प्रकारचे रंग भरायचे असतात हाच माणसाच्या जीवनाचा एक महत्त्वाचा पैन उरतो. शेअर बाजाराबद्दलही असेच म्हणता येऊ शकते की, तसे दिसायला तर ते एखाचा जुगारासारखे दिसते. पण एकदा का जर त्याला चांगल्या प्रकारे समजून घेतले तर तोही आपल्या जीवनाचा अविभाज्य भाग होऊ शकतो.
शेअर बाजारामध्ये पैसे कमावणे कोणाला आवडणार नाही? शिवाय पैसे कमावण्यात काहीही वाईट असत नाही. पण याच पैसे कमावण्याच्या नादापायी तुम्ही आपले सर्वस्व जेव्हा डावावर लावता तेव्हा त्याचाच जुगार होतो.
एका विशिष्ट वयानंतर प्रत्येक जण शेअर बाजाराकडे वळतो कारण त्याला आपले पैसे गुंतवायचे असतात, पण शेअर बाजाराची योग्य प्रकारे माहिती नसल्यामुळे ते तिथे गुंतवणूक करण्याऐवजी पैसे कमावण्याच्या मागे लागून जुगार खेळायला लागतात ब्रोकरच्या वतीने विविध प्रकारची स्वप्रे त्याला दाखविली जातात. तसेच ज्यांनी शेअर मार्केटमधून कोट्यावधी रुपयांची कमाई केली त्यांची त्यांना उदाहरणे दिली जातात. शेअर बाजार अनिश्चिततेचा बाजार आहे. इथे काहीही निश्चित असत नाही. त्यामुळे जराही विचार न करता केलेली गुंतवणूक घातकही ठरू शकते.
जगातील सर्वात सफल गुतवणूकदार वॉरन बफे यांच्यानुसार भी कम बाजारातून पैसे मिळविण्याचा प्रयत्न करीत नाही. दुसऱ्या दिवशी बाजार पर होईन आणि पुढची पाच वर्षे तो उघडणार नाही. या समजासह मी शेअर खरेदी करतो
शेअर बाजारात कोणतीही व्यक्ती दररोज ट्रेडिंग करून पैसे मिळत नाही याचे सर्वात मोठे कारण बाजार भाव अनिश्चित असणे हेच होय. तुम्ही कधीही कोणा एक्सपर्टवर विश्वास ठेवू नका कारण त्याला जर बाजार इतक्या चांगल्या प्रकारे माहीत असता तर त्याने स्वतः त्यातून पैसे कमाने नसते का? तुम्हाला सत्ता देण्याची त्या काय गरज पडली असती?
मेजर बाजाराचे काही नियम आहेत ज्याचे पालन तिथे काम करणारा प्रत्येक करीत असतो. दैनिक ट्रेडिंग (इंट्रा डे) करताना आपला टॉप-लॉस त्यामध्ये तुम्ही आपली जोखीम आधीच नक्की करता) नक्की करा आणि त्यावर कायम रहा. त्यामुळे तुम्ही कानापासून बाबू शकता. आपल्या नुकसानीची भरपाई करण्यासाठी शेअर बाजारात ट्रेडिंग करू नका. त्यामुळे तुम्ही याचेच नुकसान करता
एका ट्रेड (सौदा) मध्ये नुकसान झाल्यावर त्या दिवशी पुन्हा कधीही ट्रेड कम नका हाच नियम कायद्यालाही लागू होतो. एकदा चांगला फायदा झाल्यावर तुम्ही गे च्या बाहेर पड़ा कारण बाजार तुम्हाला जे काही पैसे देत असतो परतही येऊ शकत
तुम्हाला फायदा झाला आहे, याचा सरळ अर्थ असा की तुमच्या सारख्याच कोणा तरी व्यक्तीचे नुकसानही झाले आहे. शेअर बाजार अशा प्रकारे काम करीत असतो त्यामुळे जास्त उत्साह दाखविण्याची काही आवश्यकता असत नाही.)
शेअर बाजारात दररोज पैसे फक्त मधले दलाल लोक (ब्रोकर) कमवित असतात. आणि तुम्हाला गुंतवणुकीचा सल्ला देणारे एक्सपर्ट कमवत असतात. सामान्य माणूस फक्त तेजाथ पैसे कमवू शकतो, जेवा त्याने एखाद्या चांगल्या कंपनीचे शेअर दीर्घ कालावधीसाठी खरेदी केलेले असतात. तुम्ही कोणत्याही कंपनीत गुंतवणूक करायच्या आधी तुम्हाला काही गोष्टीची माहिती असणे आवश्यक असते. जसे शेअर बाजाराचे नियम, कंपनी काय काम करते? तिचा बाजार किती मोठा आहे? ती कंपनी कोणत्या गतीने वाढत आहे? कंपनी चालविणारे लोक कसे आहेत? ती कंपनी आपल्याकडे असलेल्या संसाधनांचा उपयोग योग्य दिशेने करीत आहे का?
कंपनीचे बाजार मूल्य तिच्या वास्तविक मूल्यापेक्षा जास्त तर नाही ना? – कंपनीवर सध्या किती कर्ज आहे आणि भविष्यात ती ते चुकवू शकेल का?
कंपनीचे उत्पन्न आणि खर्च याचे प्रमाण काय आहे?
ती कंपनी तोट्याचा व्यवसाय 1 तर करीत नाही ना?,
हे आहेत शेअर बाजाराचे नियम अनेक प्रश्नांची उत्तरे माहीत असणे आवश्यक असते या सर्व गोष्टीची तुम्हाला योग्य प्रकारे माहिती नसेल तर शेअर बाजारात गुतवणूक करून तुम्ही खऱ्या अर्थानि जुगारच खेळत असता.
माध्यमामध्ये दाखविण्यात आलेले सर्व काही सत्य असत नाही. माध्यमे तुम्हाला फक्त तेच दाखवित असतात, जे दाखविण्यासाठी श्रीमत आणि यशस्वी लोक माध्यमाना पैसे देत असतात. त्यामुळे कोणावरही विश्वास ठेवू नका आपली गुतवणूक तुम्हीच थोडीशी विचारपूर्वक करा.
शेअर बाजार: जुगार की कारभार?
शेअर बाजार हे भारतासह जगभरातील आर्थिक क्षेत्राचे महत्त्वाचे केंद्र आहे. अनेक गुंतवणूकदार त्यातून संपत्ती निर्माण करतात, तर काहींना मोठे नुकसान सहन करावे लागते. त्यामुळे बऱ्याचदा प्रश्न उपस्थित होतो . शेअर बाजार जुगार आहे की व्यवसायाच्या स्वरूपाचा कारभार?या विषयावर चर्चा करताना दोन्ही बाजूंचा सखोल विचार आवश्यक आहे.
शेअर बाजार म्हणजे काय?
शेअर बाजार म्हणजे कंपन्यांच्या समभागांची खरेदी-विक्री करण्याचे ठिकाण. येथे गुंतवणूकदार विशिष्ट कंपन्यांच्या समभाग खरेदी करून त्या कंपनीच्या यशस्वीतेत सहभागी होतात. शेअर बाजाराचा उद्देश केवळ नफा मिळवणे नसून आर्थिक विकासाला चालना देणे आहे.
1. शेअर बाजार जुगार आहे का?
शेअर बाजाराला जुगार मानणाऱ्यांची काही ठोस कारणे आहेत:
– अनिश्चितता
बाजारात चढउतार होणे हे नेहमीचे असते. यामुळे कधी मोठा नफा होतो, तर कधी नुकसान. अनिश्चिततेमुळे बाजाराला “जुगाराचे ठिकाण” मानले जाते.
– भावनिक गुंतवणूक
काही गुंतवणूकदार पुरेशा ज्ञानाशिवाय केवळ भावनिक निर्णय घेतात. उदा., कोणत्याही टिप्सवर अवलंबून शेअर खरेदी करणे किंवा अचानक विक्री करणे.
– जलद नफा मिळवण्याचा मोह
अनेक जण बाजारात जलद श्रीमंत होण्याच्या अपेक्षेने गुंतवणूक करतात, ज्यामुळे तो जुगारासारखा वाटतो.
2. शेअर बाजार कारभार आहे का?
शेअर बाजार हा व्यवस्थित आर्थिक व्यवस्थापनाचा भाग आहे. यामागे काही ठळक कारणे आहेत:
– विश्लेषण आणि ज्ञान
चांगल्या गुंतवणुकीसाठी तांत्रिक व मूलभूत विश्लेषणाची आवश्यकता असते. यामुळे गुंतवणूक हा एक प्रकारचा अभ्यासपूर्ण निर्णय होतो.
– दीर्घकालीन फायदा
जुगारात त्वरित निर्णय घेऊन नफा मिळवण्याचा प्रयत्न होतो, तर शेअर बाजारात दीर्घकालीन नियोजनाने संपत्ती निर्माण करता येते.
– आर्थिक वाढीला चालना
कंपन्यांना भांडवल उभारण्यासाठी शेअर बाजार महत्त्वाचे साधन आहे. गुंतवणूकदारांची रक्कम कंपन्यांच्या वाढीसाठी उपयोगी ठरते, जे देशाच्या अर्थव्यवस्थेस चालना देते.
– जोखीम व्यवस्थापन
अनुभवी गुंतवणूकदार विविध साधनांचा उपयोग करून जोखीम कमी करतात. जुगाराच्या तुलनेत बाजारातील जोखीम विश्लेषणाधारित असते.
शेअर बाजार: जुगार होतो कधी?
– अपुऱ्या माहितीमुळे गुंतवणूक
जर गुंतवणूकदार बाजाराच्या मूलभूत नियमांविषयी अनभिज्ञ असेल, तर शेअर बाजार त्याच्यासाठी जुगारासारखा होतो.
– तांत्रिक विश्लेषणाचा अभाव
योग्य संशोधनाशिवाय केलेली गुंतवणूक हा जुगार मानला जाऊ शकतो.
– जलद श्रीमंतीची अपेक्षा
दीर्घकालीन ध्येय न ठेवता त्वरित नफा मिळवण्याचा मोह गुंतवणुकीचे स्वरूप जुगारात बदलतो.
शेअर बाजार: योग्य दृष्टीकोन
1. मूलभूत अभ्यास
कंपन्यांचे आर्थिक आराखडे, व्यवस्थापन, आणि बाजारातील मागणी यांचा अभ्यास केल्यास योग्य गुंतवणूक करता येते.
2. लक्ष्य निश्चित करा
गुंतवणुकीचे उद्दिष्ट स्पष्ट असले पाहिजे – ती लघुकालीन असेल की दीर्घकालीन?
3. भावनांवर नियंत्रण
बाजारातील उतार-चढावांवर भावनिक निर्णय घेणे टाळा.
4. जोखीम पातळी ठरवा
स्वतःच्या आर्थिक स्थितीच्या आधारे गुंतवणुकीची जोखीम पातळी निश्चित करा.
निष्कर्ष
शेअर बाजार हा जुगार नसून शास्त्रशुद्ध आर्थिक कारभार आहे, जो योग्य ज्ञान, अभ्यास, आणि शिस्तबद्धतेने चालतो. मात्र, अपुऱ्या माहितीवर आधारित आणि भावनिक निर्णयांमुळे तो जुगारासारखा वाटतो. यासाठी बाजाराचा अभ्यास, दीर्घकालीन ध्येय, आणि शिस्तबद्ध गुंतवणूक हा यशस्वीतेचा मंत्र आहे. शेअर बाजाराकडे केवळ संपत्ती निर्मितीचे साधन म्हणून न पाहता देशाच्या आर्थिक विकासात हातभार लावणाऱ्या यंत्रणेमध्ये सहभागी होण्याचा दृष्टिकोन ठेवल्यास तो जुगारापेक्षा निश्चितच एक जबाबदार कारभार ठरतो.