शेअर खरेदी करताना लक्ष द्या (भाग १)
Pay attention when buying shares (Part 1)
यापूर्वी आम्ही अनेक वेळा उल्लेख केल्याप्रमाणे एका गुंतवणूकदाराला आपल्या शेअर कडे काय हवे असते .त्याला जास्तीत जास्त नफा व असतं हे उघड आहे. गुंतवणूकदाराला जर जास्त नफा हवा असेल तर त्याने शेअर खरेदी करताना काही गोष्टी लक्षात घ्यायला हव्यात .
कोणत्या कंपनीचे खरेदी करताना कोणकोणत्या आणि कसल्या गोष्टींचे लक्ष द्यायला हवे याबाबतीत काही विशेष गोष्टी लक्षात घेणे अतिशय आवश्यक आहे .
स्टॉक ॲनालिसिस
स्टॉक ॲनालिसिस करण्याच्या दोन पद्धती आहेत. एक फंडामेंटल ॲनालिसिसआणि दुसरी टेक्निकल ॲनालिसिस .
कंपनीचे ट्रॅक रेकॉर्डच्या आधारे भविष्याचा अंदाज फंडामेंटल ॲनालिसिसच्या माध्यमातून होतो .फंडामेंटल ॲनालिसिसमध्ये कंपनीच्या फायनास्निएल आधारावर शेअरच्या पुढील काळाचा अंदाज लावताना जातो. तर दुसऱ्या बाजूला टेक्निकल ॲनालिसिस मध्ये कंपनीच्या फायनास्निएल बाबतीत काही देणे घेणे असत नाही .टेक्निकल ॲनालिसिस मध्ये कंपनीच्या शेअरच्या आधारे व त्याची आगामी स्थिती काय असेल ,याचा अंदाज केला जातो. टेक्निकल ॲनालिसिस मध्ये शेअर परफॉर्मन्स आणि त्याची व्हॅल्यूम याचे ॲनालिसिस केले जाते.
फंडामेंटल ॲनालिसिस
फंडामेंटल अॅनालॅसिसच्याही दोन पद्धती आहेत. पहिली टॉप ड़ाऊन अॅप्रोच आणि दुसरी बॉटम अप अॅप्रोच टॉप डाऊन अॅप्रोचमध्ये देशाची आर्थिक स्थिती पाहिली जाते. वेगवेगळ्या सेक्टरच्या स्थितीचे अॅनालॅसिस केले जाते. विशेष सेक्टर मधील वेगवेगळ्या कंपन्यांची स्थिती पाहिली जाते. मग त्यानंतर कोणत्या तरी एका कंपनीची निवड केली जाते. यामध्ये निवडण्यात आलेल्या कंपनीचा कारभार आणि तिची फायनान्सिएलचे अॅनालॅसिस केले जाते.
बॉटम अप अॅप्रोचमध्ये कोणत्या तरी एका कंपनीची निवड केली जाते आणि तिचा कारभार तसेच फायनान्सिएल अॅनालॅसिस केले जाते. सेक्टरची स्थिती पाहिली जाते आणि देशाच्या आर्थिक स्थितीचे विश्लेषण केले जाते. शेवटी ग्लोबल एकॉनॉमीचा विचार केला जातो. जर देशातच गुंतवणूक करायची असेल तर फंडामेंटल अॅनालॅसिसमध्ये बॉटम अप अॅप्रोच जास्त चांगला असतो. तुम्हाला जर का परदेशी बाजारात गुंतवणूक करायची असेल तर टॉप डाऊन अॅप्रोच योग्य राहतो.
देशी गुंतवणूक करणाऱ्यानी कंपन्यांच्या परफॉर्मेन्सकडेच लक्ष द्यायला हवे. कंपन्याचे प्रॉफिट, मार्जिन, सेल्स, आणि तीमाही परिणामांच्या आधारे अंदाज लावायला हवा, कंपनीचे फायनान्सिएल डाटा एक्सचेंज की साईटसवरही मिळतात.
प्रोजेक्शन
कंपनीची बॅलेन्स शीट, प्रॉफिट अँड लॉस अकाउंट, कॅश फ्लो च्या आधारे आगामी अंदाजाला प्रोजेक्शन म्हणतात. प्रोजेक्शनसाठी कॅश फ्लो जाणणे आवश्यक असते. जर बॅलेन्सशीटमध्ये कॅश फ्लो दिसत असेल तर त्या कंपनीचे फंडामेंटल जातात. एकाच सेक्टर मधील कंपन्यात तुलना करायची असेल समजले . माहिती असणे आवश्यक आहे. ही तुलना तिमाही दर तिमाही आणि वर्षांनुरुप असायला हवी .
बॅलेन्स शीट
बॅलन्स शीट कोणत्याही एका विशेष दिवसासाठी तयार केली जाते. बॅलेन्स शीटमध्ये डाव्या बाजूला लायबेलेटिज आणि उजव्या बाजुला अॅसेटसचा कॉलम असतो. लायबेलटीजमध्ये शेअर भांडवल, रिझर्व्ह सर प्लस, करंट लायबलेटीज आणि लॉग टर्म लायबलेटीजचा समावेश असतो. अॅसेटसमध्ये फिक्सड अॅसेटस, करंट अॅसेटस, प्रॉफिट आणि लॉस समाविष्ट असतो. बॅलेन्स शीटवरून कंपनीच्या परिस्थितीची माहिती होते. प्रॉफिट आणि लॉसमध्ये एका बाजूला खर्च आणि दुसऱ्या बाजूला उत्पन्न नोंदविलेले असते. कॅश फ्लो कंपनीमध्ये कॅशची आवक जावक सांगून टाकतो. कंपनीचे देणेदार कंपनीला किती वेळेत पैसे परत करीत आहेत, हे कॅश फ्लो मध्ये दाखविलेले असते. कोणत्याही कंपनीची तुलना करण्याचा रेशो ही एक पद्धत आहे. रेश्यो अनेक प्रकारचे असतात.
ऑपरेटिंग प्रॉफिट
कंपनीच्या मुलभूत कामकाजाची स्थिती ऑपरेटिंग प्रॉफिटवरून कळते. ऑपरेटिंग प्रॉफिटला सेल्सने डिव्हाईड केल्यावर ऑपरेटिंग प्रॉफिट रेश्यो कळतो. ट्रेडिंग करणाऱ्या कंपन्यांचा ऑपरेटिंग प्रॉफिट रेश्यो कमी असतो. मॅन्युफॅक्चरिंग कंपन्यांचा ऑपरेटिंग रेशो खूप जास्त असतो. जास्त ऑपरेटिंग प्रॉफिट रेश्यो असलेल्या कंपन्यांची आपल्या कारभारावर असलेली पकड दाखवित असतो.
शेअर खरेदी करण्या अगोदर 10 टिप्स फॉलो करा .
शेअर बाजारात गुंतवणूक करताना तज्ञ होण्यासाठी योग्य माहिती आणि नियोजन आवश्यक आहे. शेअर खरेदी करताना काही महत्त्वाचे मुद्दे लक्षात घेतल्यास आपण आपल्या गुंतवणुकीला अधिक सुरक्षित आणि लाभदायक बनवू शकतो. खालील गोष्टींवर लक्ष केंद्रित करा:
1. मार्केट रिसर्च करा
– एखाद्या कंपनीचा इतिहास, आर्थिक स्थिती, व्यवस्थापन, आणि वाढीची क्षमता जाणून घ्या.
– शेअर बाजाराच्या चढ-उतारांचा अभ्यास करा. कोणत्या क्षेत्रांत अधिक संधी आहेत हे ओळखा.
– विविध विश्लेषण रिपोर्ट्स व बातम्या वाचा.
2. जोखीम समजून घ्या
– शेअर बाजार हा उच्च जोखमीचा असतो. आपली जोखीम सहन करण्याची क्षमता ओळखा.
– दीर्घकालीन आणि अल्पकालीन गुंतवणुकीचे फायदे व तोटे समजून घ्या.
3. विविधता ठेवा
– आपल्या पोर्टफोलिओमध्ये विविध क्षेत्रांतील शेअर्सचा समावेश करा.
– एका कंपनीवर किंवा क्षेत्रावर अवलंबून राहणे टाळा. हे धोका कमी करण्यास मदत करते.
4. कंपनीच्या आर्थिक अहवालांचा अभ्यास करा
– कंपनीचा वार्षिक अहवाल, तिमाही निकाल, आणि नफा-तोटा याचा बारकाईने अभ्यास करा.
– कर्जाची पातळी, लाभांश देण्याची परंपरा, आणि भविष्यातील प्रकल्प यावर लक्ष ठेवा.
5. योग्य वेळ निवडा
– शेअर खरेदीसाठी योग्य वेळ निवडणे महत्त्वाचे आहे. बाजारातील घसरण किंवा चढणीच्या स्थितीनुसार निर्णय घ्या.
– “स्वस्तात खरेदी आणि महागात विक्री” ही रणनीती ध्यानात ठेवा.
6. दीर्घकालीन दृष्टिकोन ठेवा
– अल्पकालीन चढ-उतारांवर घाबरण्याऐवजी दीर्घकालीन गुंतवणुकीवर लक्ष केंद्रित करा.
– नियमित खरेदी करा आणि संयम बाळगा.
7. सलाहकाराची मदत घ्या
– नवीन गुंतवणूकदार असाल तर अनुभवी गुंतवणूक सल्लागाराची मदत घ्या.
– त्यांचे मार्गदर्शन आपल्या धोरणासाठी उपयुक्त ठरू शकते.
8. भावनिक निर्णय टाळा
– भीती किंवा अतिउत्साहाने निर्णय घेऊ नका.
– बाजारातील अफवांपासून दूर राहा आणि तर्कसंगत विचार करा.
9. ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म आणि साधने वापरा
– शेअर बाजारात गुंतवणूक करण्यासाठी उपलब्ध असलेल्या अ‍ॅप्स आणि प्लॅटफॉर्मचा उपयोग करा.
– ट्रेडिंग करताना ब्रोकरेज फी, प्लॅटफॉर्मची कार्यक्षमता आणि ग्राहकसेवा तपासा.
10. सतत शिकत राहा
– शेअर बाजार सतत बदलणारा असतो. नवीन ट्रेंड, धोरणे आणि गुंतवणुकीच्या पद्धती शिकत राहा.
– नियमित वाचन, तज्ज्ञांचे विचार, आणि सेमिनार्स यांचा लाभ घ्या.
निष्कर्ष
शेअर खरेदी करताना योग्य माहिती, नियोजन, आणि संयम आवश्यक आहे. योग्य अभ्यास, विविधता, आणि दीर्घकालीन दृष्टीकोन ठेवून गुंतवणूक केली तर तुमचे आर्थिक उद्दिष्ट साध्य करणे सोपे होईल.